İlçenin Özellikleri
ÜNYE KALESİ; Ünye-Niksar yolu üzerinde ve İlçe merkezine 7 km uzaklıktadır. Volkanik bir tepe üzerine kurulmuş olan Kalenin kesin olarak ne zaman yapıldığı belirlenememiştir. Ancak, Kalenin Pontus Krallığı döneminde kullanıldığı bilinmektedir. Kale'deki yer altına inen ve denize kadar ulaştığı rivayet edilen dehlizler, kaya mezarları ve sarnıçlar en fazla ilgi çeken yerlerdir. KAYA MEZARLARI; Ünye çevresinde muhtelif yerlerde çeşitli dönemlerden kalma kaya mezarları vardır. Bunlardan Tozkoparan Kaya Mezarları İlçenin doğusunda, Çimento Fabrikasının karşısında, Kurma yolunun sağ tarafındadır. Kaya mezarlarının hangi dönemde yapıldığı bilinmemektedir.
YUNUS EMRE TÜRBESİ; Şiirlerinde insan sevgisini ve barışı ön plana çıkaran büyük tasavvuf Şairi Yunus Emre'nin mezarı Ünye'dedir. İlçeye 2 km uzaklıkta, Kiraztepe mevkiindeki mezarın üstüne 1998 yılında Ünye Belediyesi tarafından türbe yaptırılmıştır. Hümanist hayat felsefenden dolayı bütün dünyada evrensel bir şahsiyet olarak tanınan Yunus Emre'nin Türbesi İlçedeki en önemli ziyaret yerlerindendir.
AYA NİKOLA; Halk arasında Ayanikola olarak bilinen, Ünye'nin kuzeybatısında, şehir çıkışında bulunan küçük bir yarımadadır. Üstünde, çevre duvarlarının kalıntıları ile kilise olduğu bilinen eski bir yapının kalıntıları vardır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, Hıristiyan aleminde "Noel Baba" olarak bilinen Aya Nicholas (Aziz Nikola )'ın burada yaşadığını ortaya çıkarmıştır. Aynı araştırmaların sonuçlarına göre Aya Nikola, Oğuz Boyundan Türk bir ailenin çocuğudur. Sarı Saltık olan adı, 6 yaşlarındayken ailesinin Hıristiyan olmasıyla Nicholas (Nikola) olarak değiştirilmiştir. Nikola büyüdüğünde, Yarımadadaki kilisede rahiplik yapmış, denizcilikle uğraşmıştır.
ESKİ ÜNYE EVLERİ; Tipik Karadeniz mimarisinin en güzel örnekleri eski Ünye evleridir. Şehir merkezinde bulunan tarihi evlerden yaklaşık 80 tanesi günümüze kadar ayakta kalabilmiştir. Mimari özellikleri ve süslemeleri ile ilgi çeken evlerden bazıları son yıllarda restore edilmektedir.
KADILAR YOKUŞU; Osmanlı İmparatorluğu döneminde Ünye'den çok sayıda ünlü kadı (hakim) yetişmiş ve çoğunluğu bu kadılardan oluşan sakinlerinden dolayı bir sokağa "Kadılar Yokuşu" denilmiştir. Şehir merkezinde, kıyıya dik olarak inen ve Cumhuriyet Meydanına bağlanan Kadılar Yokuşu İlçenin mutlaka görülmesi gereken yerlerindendir. Çünkü, tarihi Ünye evlerinin en gösterişlileri buradadır.
KİLİSE; Ortayılmazlar Mahallesi sınırları içinde Yalı Mevkiindeki Kilise Kesme taştan yapılmış, çatısı kiremit örtülü, süsleme ve resim bulunmayan sade bir yapıdır. Ünye Belediyesi tarafından 1994 yılında restore ettirilmiştir.
HAMAMLAR; İlçede şehir merkezinde biri faal 3 tane tarihi hamam vardır. Şehir merkezinde Saray Caddesinde bulunan Eski Hamam ve Bakırcılar Arastası arkasında bulunan Çifta Hamam kullanılmamaktadır. Eski Hamam kısmen iyi durumda olmasına rağmen restorasyona ihtiyaç vardır. Roma döneminden kaldığı sanılan Çifte Hamam harabe halindedir. Cumhuriyet Meydanı, Kadılar Yokuşu başında bulunan Yeni Hamam ise halen faal olarak hizmet vermektedir.
BAKIRCILAR ARASTASI; Yüzyıllarca hem Ünye'nin hem de bütün yörenin en önemli alışveriş merkezi olan Tarihi Bakırcılar Arastası, geçmişteki canlılığım yitirmiş olsa da hala çekiç sesleri yükselen, otantik eşyaları ile birer küçük müze gibi duran tarihi dükkânları gezip-görmek geçmişe yapılan yolculuk gibidir.
SARAY SURLARI; Cumhuriyet Meydanında Anıt çınarın önünden kuzeye giden yolun sol tarafında yükselen surlar bir saraya aittir. On dokuzuncu yüzyılın başlarında Sancak Beyi Süleyman Paşa tarafından. Deniz kenarında surlar üstüne yaptırılmış olan saray, aynı yüzyılın ortalarına doğru yanmış ve geriye bu surlar kalmıştır. Dönemin en önemli mimari şaheserlerinden biri olarak kabul edilen saray, batılı ressamlara esin kaynağı olmuştur.
ANIT AĞAÇLAR; Ünye şehir merkezinde çok sayıda yaşlı çınar ağacı vardır. .Bu ağaçlardan iki tanesi ise anıt ağaç statüsündedir. Cumhuriyet Meydanında bulunan tarihi çınar ağacının yaklaşık 500 yaşında olduğu hesaplanmıştır. Fatih Sultan Mehmet Caddesindeki Çınar ağacı da Cumhuriyet Meydanındaki ile aynı yaşlardadır.
 |